SŁOWNICZEK
i znormalizowana pisownia terminów zoroastryjskich
Znormalizowano pisownię w tekstach, aby zachować spójność i ułatwić wyszukiwanie. Gdziekolwiek to możliwe, użyto pisowni FM Kotwal i J. Boyda, A Guide to the Zoroastrian Religion, Scholars Press, 1982.
Języki – skróty:
| Ar. | arabski | |
|---|---|---|
| Av. | Awestyjski | |
| Guj. | Gudżarati | |
| OP. | Staroperski | |
| Paz. | Pazand | |
| Pers. | perski | |
| Phl. | Pahlawi | |
| St. | sanskryt |
A
| A | |
| Aban (Phl., Pers.): | woda; imię jazata kierującego wodą; nazwa dziesiątego dnia miesiąca zgodnie z zoroastryjskim kalendarzem religijnym; nazwa ósmego miesiąca. |
|---|---|
| ab-zohr (Phl.): | oświetlony. „libacja do wód”; odcine Jasny (Y62.11-Y70). |
| Achemenidzi: | dynastia rządząca Iranem od czasów Cyrusa Wielkiego (559 pne) do inwazji Aleksandra Wielkiego (330 pne) (Var. „Achemenid”) |
| Adar: | ogień, jazat ognia; nazwa dziewiątego dnia miesiąca zgodnie z zoroastryjskim kalendarzem religijnym. (Var: ader, Pah. „Atash, atesh, adur”, Av. „Atar”) |
| Adar Burzin (Phl.): | jeden z trzech największych świętych ogni zaratusztrianizmu (pozostałe dwa to „Adar Farnbag” i „Adar Gushasp”). Sam Kaj Wisztaspa umieścił go w świątyni po tym, jak „ujawnił wiele rzeczy w widoczny sposób, aby szerzyć wiarę” (GBd 18.14). (Var: „Adur Burzen-Mihr”) |
| Adar Farnbag | Święty ogień. |
| Adar Guszasp | Święty ogień. (var. Ader Gouszasp) |
| Adarbad Mahraspandan (Phl.): | arcykapłan Zoroastrianin, premier Shapura II (309–379 AC) |
| Aeszma (Wyłącz): | Imię demona. Zobacz Eshm |
| Afrasijab (Pers.): [Użyj Franrasyan ] | Król Turanu który wielokrotnie próbował zniszczyć Irańczyków. (Var: „Franrasyab”) |
| afrin (Phl.): | oświetlony. „błogosławieństwo, błogosławieństwo”, konkretne modlitwy błogosławieństwa (w Pazand). ( Porównaj z nafrin , przekleństwem. |
| afrinagan (Phl.): | (1) Wieloczęściowa ceremonia błogosławieństwa; (2) konkretne modlitwy w Aweście które odmawia się podczas ceremonii afrinagan; (3) naczynie ceremonialne, w którym płonie święty ogień. (Var: „afringan, afargan”) |
| Agerept: | Szczególny stopień skalania. |
| Agiary (Guj.): | oświetlony. „miejsce ognia”, świątynia ognia. Bardziej tradycyjny termin to „Dar er Mihr” (Var: „agiari”) |
| Aryman (Phl.): | Arcydemon zła, wrogi, nieprzyjazny, napastliwy „Wrogi / niszczycielski duch”. (Var: Phl. „Ahreman”, GAv. „Angra Mainyu”, StdAv. „Anra Mainyu”). |
| Ahu (Av.): | („pan”) duchowy pan lub mistrz, często spotykany w połączeniu z „Ratu ”. |
| Ahunawad: | nazwa pierwsze Gathy ; nazwa pierwszego dnia Gatha. |
| Ahunwar (Phl.): | najświętsza modlitwa Zoroastrian. Zaczyna się od Av. wyrażenie „yatha ahu vairyo”. (Var: „Ahunvar, Ahunawar”, Av. „Ahuna vairyo”). |
| Ahura Mazda (Av.): | Bóg dobra i światła „Mądry Pan/Pani”, Najwyższa Istota Zoroastrian. (Var: Phl. „Ohrmazd”) |
| Airik: | (pr n) Son of Faridoon (Var. Iraj) |
| Airyaman: | Jazat przyjaźni i uzdrowienia. |
| Airjanem Waedża (Av.): | Zobacz Iranwedż. |
| aiwjaonghana (Av.): | liść palmy daktylowej, służący do wiązania razem gałązek barosmu. |
| Alatgah: | Stół rytualny. Zobacz Khwan. |
| Alburz: | kosmiczna góra, znana również jako „Haraiti” lub „Hara Berezaiti”; rzeczywiste pasmo górskie w północnym Iranie. |
| Amahraspand (Phl.): | oświetlony. „Dobroczynny Nieśmiertelny”, najwyższe istoty duchowe stworzone przez Ahurę Mazdę. Czasami nazywane „archaniołami”. Ich imiona to (Phl.): Vohuman, Ardwahiszt, Szahriwar, Spandarmad, Hordad, Amurdad. (Var. „Amaszaspand, Amahraspand”, Av. „Amesza Spenta”) |
| Ameretat (Av.) | patrz Amurdad. |
| Amesza Spenta (Av.) | Zobacz Amahraspand. |
| Amurdad (Phl.): | „Nieśmiertelność”, Amahraspand, kierujący Ziemią; nazwa siódmego dnia miesiąca zgodnie z zoroastryjskim kalendarzem religijnym; nazwa piątego miesiąca. (Var: Av. „Ameretat”, Phr. „Amardad”) |
| Anagran: | „niekończące się światło”, imię Jazata ; nazwa trzydziestego dnia miesiąca zgodnie z zoroastryjskim kalendarzem religijnym; (Var. Aneran) |
| Andarz (Phl.) | (dosłownie „gnomiczne, wskazanie”) zbiór aforyzmów, szczególnie pragmatycznych rad lub pouczeń moralnych |
| Aneran: | Zobacz Anagran. |
| Angra Mainyu: | Zobacz Arymanm Bóg zła, zły duch, duch kłamstwa i ciemności |
| andżoman (Pers.): | stowarzyszenie („andżuman”)jednostka organizacji religijnej zaratusztrian |
| anuszarawan (Phl.): | dusza zmarłej osoby, w przeciwieństwie do Zind-arwan , żywej duszy. (Var: „anoszeh-ravan”) |
| Aosznar | (pr. n) Nazwisko wybitnej osobistości |
| ard: | oświetlony. „dobre błogosławieństwa, nagrody”, imię Jazat który przewodniczy błogosławieństwom; nazwa dwudziestego piątego dnia miesiąca zgodnie z zoroastryjskim kalendarzem religijnym. (Var: „Asziszwandż, Arsziszwang”, Av. „Aszi Vanguuii”) |
| ardafrawasz (Phl.): | Asza posiadająca farohar tj. Farohar (anioł, geniusz, stróż) świętej osoby. |
| Ardaszir (Pers.): | król starożytnego Iranu, założyciel dynastii Sasanidzkiej . (Var. Ardeszir) |
| Ardawan | (pr. n) Artabanus IV / V) |
| Arda Viraz (Pers.): | kapłan wczesnego okresu sasanidzkiego , autor książki Pahlavi, która opisuje jego wizje nieba i piekła (Var: Phl. „Ardag Wiraz”) |
| Ardibeheszt (Pers.): | patrz Ardwaiszt. |
| Ardwahiszt (Phl.): | Amahraspand nadzorujący Aszę i ogień; nazwa trzeciego dnia miesiąca zgodnie z zoroastryjskim kalendarzem religijnym; nazwa drugiego miesiąca (Var. Av. „Asza Vahiszta”, Phl. „Aszwah, Urdwah, Urdibeheszt”) |
| Aredwi Sura Anahita (Av.): | „silna, niepokalana Anahita”, imię żeńskiej Jazatki ; nazwa mitycznej rzeki. (Var: Arduisur) |
| Arezahi: | Zobacz Karshwar |
| Ardżasp: | (pr. n) Król Turkestanu |
| Arnawaz: | (pr. n.) |
| Arsacydzi: | dynastia królewska założona przez Aszka. Jest również znana jako dynastia Partów (247 pne-226 n.e.) |
| Asza (Av.): | podstawowa koncepcja zaratusztrianizmu; nie ma odpowiedniego tłumaczenia, chociaż często stosuje się: porządek świata, prawdę, prawość, prawość, świętość; Ardwahiszt (Skt. „Rta”) |
| Asza Vahiszta (Av.): | patrz Ardwahiszt |
| Aszavan: | „posiada Aszę ”, Prawa lub sprawiedliwa osoba lub istota. |
| aszem wohu (Av.): | jedna z najświętszych modlitw zaratusztrianizmu, która chwali Aszę |
| Aszirwad: | błogosławieństwo, modlitwa napomnień skierowana do małżeństwa. (RCC 37) |
| Asziszwangh [Ard]: | Jazat |
| Aszk (Phl.): | założyciel dynastii Arsacydów (Var: „Arszak”, grecki „Arsaces”) |
| Aszmogh (Phl.): | Odstępca, heretyk. (Av. Aszemaogha) |
| Asztad (Phl.): | „prawość, sprawiedliwość”, imię Jazata sprawującego sprawiedliwość; nazwa dwudziestego szóstego dnia miesiąca zgodnie z zoroastryjskim kalendarzem religijnym. (Var. „Arshtat”) |
| Asman (Phl.): | „niebo”, imię Jazata przewodniczącego niebu; nazwa dwudziestego siódmego dnia miesiąca zgodnie z kalendarzem religijnym zoroastryzmu. |
| Astwihad (Phl.): | demon śmierci. (Var: Phl. „Astvihad, Astovidad”, Av. „Astovidhotu, Asto-widhatu”). |
| Astyages: | (pr. n.) król, także dziadek Cyrusa wielkiego, król Medii |
| Aspandyar (Pers. Press): | wczesny bohater religii zoroastryjskiej, syn Kaja Wisztaspy . (Var. Pers. „Spanish, Spanish”) |
| atesz (Phl., Pers.): | Zobacz Adar |
| Atasz Adaran (Pers.): | środkowy stopień konsekrowanego ognia. |
| Atasz Bahram (Pers.): | oświetlony. „zwycięski ogień”, najwyższy stopień konsekrowanego ognia. |
| Atasz Dadgah (Pers.): | najniższy stopień konsekrowanego ognia. |
| athornan (Paz.): | klasa kapłańska mężczyzny (Var: „athrawan, athravan”). |
| Auzobo | (pr. n.) |
| Awesta (Pers.): | święte pisma zaratusztrianizmu (Var: Phl. „abestag, abistag”); język Avesta (Var. „Avestan”); |
| Ajathrem: | święto (gahambar) przyprowadzania stad do domu. |
| Az (Phl., Pers.): | demon chciwości. |
B
| B | |
| baga (Pers.): | Bóg |
|---|---|
| Bahman (1) (Pers.): | zobacz Vohuman |
| Bahman (2) (Pers.): | imię króla Achemnidy. |
| Bahram (1) (Pers.): | zobacz Warharan. |
| Bahram (2) (Pers.): | Imię noszone przez kilku królów w historii Iranu. |
| Baj (Pers.) | rytualna cisza, lit. „kadrowanie”, rytualna wypowiedź lub modlitwa, która oprawia czynność z mocą mantry; wysoka służba liturgiczna; miesięczny lub rocznicowy dzień zmarłego. |
| bandagi (Pers.): | modlitwa. |
| barashnom (Phl.): | główny rytuał oczyszczenia trwający dziewięć dni. (Var. „Bareshnum, barashnum, barashnum-i no shab”). |
| baresman (Av.): | patrz barsom. |
| barsom (Phl.): | wiązka gałązek, związanych sznurkiem z palmy daktylowej, tradycyjnie trzymana przez świeckich i kapłanów podczas modlitwy, zwłaszcza podczas posiłków. Używany przez kapłana podczas wysokich liturgii. Tradycyjnie robiona z granatu lub tamaryszku (Var. Av. „Baresman”) |
| behdin (Pers.): | lit. „z Dobrej Religii”, zaratusztrianin, osoba świecka. |
| behesht (Pers.): | raj, dom pieśni Ahura Mazdy. |
| Bhagaria (Guj.): | grupa kapłanów znanych ze starożytnych tradycji. Ich siedziba znajduje się w Navsari. |
| bhandar | centralna studnia dakhmy, w której są składane suche kości zmarłych (kostnica) |
| Bharucha (Guj.): | grupa kapłanów z siedzibą w Bharuchu. |
| bhasam: | konsekrowany popiół ze świątyni ognia, używany rytualnie. |
| bi-namaz | „Bez modlitwy” termin określający kobiety w okresie menstruacyjnym. |
| boy (Phl.): | „ofiarowanie kadzidła”, ceremonia ofiarowania drewna sandałowego i kadzidła konsekrowanemu ogniu podczas każdej z pięciu straży dnia. (Var. ‚Bui, nirang-i bui dadan, boy dadan’) |
| Bradrok-resh | (pr. n.) |
| Bundahishn (Phl.): | tekst Pahlavi z IX wieku |
| Bushasp (Phl.): | demon lenistwa (Var: Av. ‚Bushyasta’) |
C
| Czeczast (MP) | Mityczne jezioro. Av. odpowiednikiem jest ‚Chaechasta’ (‚ caEcasta ‚, atsacEac ) (Var: ‚Cecast’, ‚Čečast’) |
|---|---|
| Zhinavat (Av.), Czinwad (MP) | Most, przez który przechodzą dusze zmarłych i przedktóryn są one osądzane przez Mitrę, Ratu i Rasznu (Var: Chinvat, Chinvar, Av. „Czinawat peretu”, „ cinwaT-pvrvtu ” u |
D
| daena (Av.) | 1. „religia”, 2. „Dusza – wewnętrzne ja/sumienie”, imię Jazata, personifikacja i opiekun religii; nazwa dwudziestego czwartego dnia miesiąca według religijnego kalendarza zoroastryjskiego. Odpowiednikiem MP jest „ den ”. |
|---|---|
| daeva (Av.) | Demon, Zły człowiek idący ścieżką Angra Mainju. Odpowiednikiem MP jest pahlawijskie „ rosa ”. (OP „daiva”) |
| dagli (Guj.) | Biała część garderoby przypominająca marynarkę, tradycyjnie noszona przez parsyjskich/irańskich świeckich i księży podczas uroczystości Porównaj jamę . (Var. daglo ) |
| Dahak (MP) | (pr n) Mityczny tyran. smok, człowiek smok Av. odpowiednikiem jest „Azi Dahaka” . (Var: ‚Dahag’, ‚Dahāg’, ‚Azdaha’, ‚Aždahā’, ‚Azdahag’, ‚Azdahāg’, ‚Zahhak’, pers. odpowiednikiem jest Zohak |
| Dahaka (Av.) | Patrz „Azi Dahaka” . Mityczny tyran. akAhad,iZa (odpowiednik MP to Dahak) |
| Dahm (MP) (pl. ‚dahman’) | Jazat czczony czwartego dnia po śmierci ; liczba mnoga „dahman” jest synonimem hamkar . |
| Dahman Afrin | Ucieleśnienie modlitwy |
| Daitja (Av.) | Święta rzeka w Eranwedż w Eranvej . |
| dakhma (Aw.) | Przypominająca wieżę konstrukcja, na której umieszczane są zwłoki zmarych, zwana też „wieżą ciszy”. |
| Damawand (MP, pers.) | legendarna góra w Iranie w górach Elburs ,Wulkan drzemiący, najwyższy szczyt Iranu 5 610 m n.p.m., położony około 70 km na północny wschód od Teheranu związana z zaratusztrianizmem. (Var: „Demawand”) |
| Dar-e Mihr (os.) | mniejsza świątynia ognia; obszar świątyni ognia, w którym odprawiane są wysokie liturgie. Oświetlony. „Miejsce Mihra (var. Dar-i Mihr, Dar-i-Meher) |
| dashtan (MP, os.) | Miesiączka. |
| dastur (pers.) | Arcykapłan, honorowy tytuł cieszącego się wiekim autorytetem mobada (var: MP ‚dastwar’) |
| dawar (os.) | Sędzia. (Var: poseł „dadwar”) |
| Day-pa-Adar | Nazwa ósmego dnia miesiąca według religijnego kalendarza zoroastryjskiego. |
| Day-pa-den | Nazwa dwudziestego trzeciego dnia miesiąca według religijnego kalendarza zoroastryjskiego. |
| Day-pa-Mihr | Nazwa piętnastego dnia miesiąca według religijnego kalendarza zoroastryjskiego. |
| den/din (MP, os.) | 1) „religia”, 2) „wewnętrzne ja/sumienie”, 3) imię Jazata, personifikacja i opiekun religii 4) nazwa dwudziestego czwartego dnia miesiąca według zoroastryjskiego kalendarza religijnego. (Var: Av. Daena). |
| Din Dabireh | Alfabet Awestyjski. Nazwa tradycyjnego pisma używanego do zapisu języka awestyjskiego. System pisma opracowany w czasach w okresie sasanidzkim 226–651 n.e.).(Var: Din Dabiri, Den Dabiri, Den Dabireh) |
| Denkard (MP) | Tekst z IX wieku w MP, zobszerne kompendium dotyczące religii mitologii i historii religii. (Var. Dinkard, Dinkart, Denkart) |
| rosa (MP) | Demon. Av. odpowiednikiem jest „daeva”. (Var: „dev”, OP. „daiva”) |
| dharma-śala (Guj.) | Instytucja charytatywna. |
| dibache (os.) | Oświetlony. „przedmowa”, wstępna modlitwa (w Pazand), która wymienia istotę duchową, której poświęcona jest ceremonia. Podaje również imię dobroczyńcy i osoby, na cześć której odbywa się ceremonia, oraz miejscowość, w której się ona odbywa. Znany również jako (MP) Nirang Ashoan („rytuał dla prawych dusz”), (MP) Nirang i Boy Dadan lub (Guj.) Dhup Nirang („rytuał ofiarowania kadzidła”). Znany również jako Nirang Peroz Bad od pierwszych słów. |
| divo (Guj.) | Lampa naftowa (var. Divô, divô) |
| dozak (os.) | Piekło. Av. odpowiednikiem jest ‚daozhangh’ ( daoZaMh , hMaZoad ); Odpowiednik MP to „dushokh”, „dušox”. |
| dron (MP) | Konsekrowany płaski przaśny chleb; nabożeństwo, podczas którego konsekrowany jest chleb. (Var: „darun”). Av. odpowiednikiem jest „draona, draonangha” ( draona , anoard ). |
| Druj (Av.) | Ucieleśnienie zła i skażenia, demon kłamstwa, fałszu. (OAv. druxS , Sxurd ; Av. druj , jurd lub draoGa , aGoard ; MP ‚druz’; Var: ‚drug’, OP. ‚drauga’) |
| druj i nasush (MP) | Zwłoki demona. |
| Dughdova (Av.), Dogdo (MP) | (pr n) Imię matki Zaratusztry. (Av. duGDOwL , LwODGud ; MP var: ‚Dukdaub’, ‚Dugdāw’, ‚Dugdaw’, ‚Dugdov’, ‚Dughdov’, ‚Doghduyah’, ‚Dugdova’) |
| Durasrobo (MP) | (pr n) Imię karba arb (Av. ‚Karapan’). lub czarownik, wróga Zaratusztry (Var: Durasrob) |
| duwazdah homast (MP) | Liturgia składająca się z 12 części, podczas których recytuje się Vendidad i Yasna . (Var. ‚dwazdah-homast, dvazdeh-homast, davazdah hamast’) |
E
| Eranvedż | Dosłownie „Przestrzeń irańska, obszar irański”,.Mityczna ojczyzna Ariów. (odmiana „Eran-wez”) Av. odpowiednikiem jest ‚Airyanem Vaejah’ , ‚Airyana Waejah’ ajeaW,mvnayria . |
|---|---|
| Erenawak | (pr n):patrz Arnawaza |
| ervad (Parsi Guj.) | Kapłan, pierwotnie tytuł używany dla wyższych duchownych, obecnie używany w odniesieniu do kapłana, który przeszedł pierwszy etap szkolenia do kapłaństwa (nawar). (Var: MP ‚erbad’, ‚herbad’) Av. odpowiednikiem jest „aethrapati”. |
| Eszm | Demon Furii/Gniewu. Av. odpowiednikiem jest ‚Aeszma’ , ‚ aeCma ‚, amCea ; (MP var: ‚xeshm’, ‚xešm’, ‚Xeshm’, ‚Kheshm’ ) |
F
G
| gah (MP, os.) | 1) Jedna z pięciu części lub okresów dnia (o nazwie „ushahin”, „hawan”, „rapithwin”, „uzerin” i „aiwisruthrem”); 2) „miejsce” lub „obszar”; 3) inne słowo oznaczające gahambar. (Var: „heh”) |
|---|---|
| gahambar (MP, os.) | Sześć głównych świąt sezonowych, zwanych „maidyozarem” (połowa wiosny), „maidyoshahem” (połowa lata), „paitishahem” (przynoszenie kukurydzy), „ayathrem” (powrót bydła do domu), „maidyarem” (środek zimy ) i „hamaspathmaidyem” (przybycie całej wszystkich [faroharów]). (War. ‚gahanbar’ rAbNahag , gasanbar) |
| Gaokerena (Av.) | Mityczne kosmiczne drzewo. (Av. anvrvkoag ). Odpowiednikiem MP jest „Gokaren”. |
| garothman (Parsi Guj.) | „Dom Pieśni”, „dom Ahura Mazdy”, czyli niebo. Av. odpowiednik: „Garo-nmana”; Poseł „garodman”, „garotman”. |
| Garsiwaz (os.) | (pr n) Brat Afrasijaba (Av. Keresavazda) |
| Gathy [Gaty] (Av.) | 1) Pięć świętych hymnów Zaratustry (Jasna, rozdziały 28-34, 43-51, 53), część Awesty ; 2) pięć dodatkowych dni na koniec religijnego kalendarza zoroastryjskiego i przewodniczące im ognie. |
| gaw (MP, pers.), gao (śr.) | Imię Jazata uosabiającego bydło; woły, byki lub krowy. |
| Gayomard (MP), Gayo-maretan (Av.) | dosłownie „śmiertelne życie”, mityczny pierwszy człowiek według niektórych tekstów MP. |
| geh-sarnu (Parsi Guj.) | Recytacja Gath podczas nabożeństwa pogrzebowego. (Var: MP ‚geh-sarna, gahan-srayishn’) |
| gehan, gehan (MP) | Żelazne mary, na których wynosi się zwłoki (var: „gekan”, „gekân”) |
| getig (MP) | Materialna egzystencja; świat. (Porównaj z „ menog ”). |
| getig-kharid (pers.) | Ceremonia odkupienia, składająca się z odmówienia dziewięciu nabożeństw Jasny. |
| Geusz Urwan (Av.) | dosłownie „dusza krowy”, Dusza Stworzenia” (lub osady, miejscowości zasiedlonej przez ludzi, personifikacja wszystkich istot żywych w Uniwersum nazwa czternastego dnia miesiąca według zoroastryjskiego kalendarza religijnego. Odpowiednikiem MP jest „Goszorun” . (Śr. „ gVuS urwan ”, ,nawru,SuVg ) |
| Gewra | Ceremonia, która kwalifikuje kapłanów do inicjacji jako kandydat do kapłaństwa. Polega na wykonywaniu rytuału Jasna przez sześć kolejnych dni. (RCC, s. 202) (Var: Gewrâ) |
| giriban (os.) | Mała kieszonka na na górze sedreh ( świętej koszuli), znanej również jako „kissa-e kerfa” („torba dobrych uczynków”). |
| Bóg | Zobacz Ahura Mazda . |
| Godavara (Guj.) | Jedna z świątynnych grup kapłanów stanu Gudżarat, obsługująca duży obszar wiejski, z siedzibą w Anklesar. |
| Gokaren (MP) | Mityczne kosmiczne drzewo. Av. odpowiednikiem jest Gaokerena. (Var: ‚Gokārēn’, ‚Gogirn’, ‚Gokarn’, ‚Gokerano’.) |
| gomez/gōmēz (MP) | (niekonsekrowany) mocz byka. Av. odpowiednikiem jest „gao-maeza” (Av. Var: „gaomaeza”, „geush maesman”) |
| gorz (os.) | Berło, maczuga, pastorał, buzdygan z głową wołu. Występują wparze lu pojedynczo, także jeden lub dwa miecze, często umieszczane na wewnętrznych ścianach pokoju ze świętym ogniem. Patrz Modi, RCC, s. 226 . Av. odpowiednikiem jest ‚vazra’, arzaW ; Odpowiednikiem MP jest „warz”. (Var: „gorza”, „gorz-e gavsar”. Porównaj sanskr. „wadżra”, tybetańskie „dordże”) |
| Goszorun | dosłownie „dusza krowy”, Dusza Stworzenia” (lub osady, miejscowości zasiedlonej przez ludzi, personifikacja wszystkich istot żywych w Uniwersum nazwa czternastego dnia miesiąca według zoroastryjskiego kalendarza religijnego. Odpowiednikiem MP jest „Goszorun” , av Geusz Urvan |
| Gusztasp (os.) | (pr n) os. odpowiednik Av. „ Visztaspa ” i poseł „ Visztasp ”, król patron Zaratusztry (Var: Goshtasp, Goštasp) |
| Gowad | Dosłownie „wiatr, atmosfera”, Imię Jazata opiekuna wiatru 2) nazwa dwudziestego drugiego dnia miesiąca według zoroastryjskiego kalendarza religijnego. (Var. „Govad”; MP: „Wad”, „Vat”) Av. i Skt. odpowiednikiem jest „Vata” |
H
| Hadisz | Święta istota wspomniana w Denkard Dk7.12. |
| hamaspatmaidjem (Av.) | dosłownie „nadejście wszystkich [ faroharów ]”, święto Zaduszne. (Var: „Hamaspathmaedaya”). |
|---|---|
| hamazor (MP) | Rytualne powitanie. (Var: ‚hamazor’) |
| hamistagan (MP) | Neutralne miejsce między niebem a otchłanią Arymana, do którego idą dusze, gdy ich dobre uczynki są równe ich złym uczynkom. (Var: „Hameshta-gehan”) porównywane z koncepcją Czyśćca |
| Hamkar (MP) | dosłownie „współpracownicy”, współpracownicy Jazata , który jest patronem danego dnia. Stosowany jest również termin „dahman”. |
| haoma (Av.) | nazwa rośliny o właściwościach leczniczych i duchowych; imię Jazata, który jest opiekunem rośliny haoma. Odpowiednikiem MP jest „hom”. |
| Haptoring (MP) | Konstelacja Wielkiej Niedźwiedzicy Jazatka opiekunka gwiazdozbioru Av. odpowiednikiem jest „haptoiringa”, „ haptOiriNga ”, agNiriOtpah . |
| Hara (Av.) | Mityczna góra. (Var: „Hukairya”, „Hara berezaiti”) Odpowiednik MP to „Harborz”. |
| Hasar (MP) | Miara odległości, a także czasu. Av. odpowiednikiem jest „hathra”. |
| Hathêvâro/hathaevaro | Spinanie rąk; część ceremonii zaślubin ( RCC 33 ). |
| Hathra (Av.) | Miara równa połowie charetu, czyli około 3,5 stadia. Odpowiednikiem MP jest „hasar”. (Av. ‚ haqra ‚, arqah ) |
| Haurvatat (Av.) | dosłownie „Doskonałość lub zdrowie”, równowaga psychiczna imię żeńskiego Amesza Spenta . Odpowiednikiem MP jest ‚ Hordad ‚; os. „Kordada”. (Av. ‚ haurwatAT ‚, Tatawruah ) |
| Hawan (MP) | Nazwa drugiej pory dnia ( gah ) każdego dnia (od wschodu słońca do południa, tj. 12 w południe); Jazat opiekun przedpołudnia. (Var. ‚havan’, Av. ‚havani’, ‚hawani’) |
| hawanim (Av.) | Moździerz, w którym rozciera się haomę. (Var. Havanim, hâvanîm) |
| herbad | Zobacz ervad . |
| dom (MP) | Święta roślina. Av. odpowiednikiem jest haoma |
| Hooszang (os.) | Mitologiczny władca starożytnego Iranu, założyciel dynastii Peszdadian, przypisuje się mu odkrycie ognia. (Var: „Hushang”, „Hušang”, „Hoshang”). Av. odpowiednikiem jest ‚Haoshanha’ ‚ haoKyaMha ‚, ahMayKoah . |
| Hordad (MP) | dosłownie. „Doskonałość lub zdrowie”, 1) imię żeńskiego Amesza Spenta ; 2) nazwa szóstego dnia miesiąca według kalendarza religijnego zoroastryjskiego; 3) nazwę trzeciego miesiąca. Av. odpowiednikiem jest „Haurvatat”. |
| Hormazd (os.) | Imiona różnych królów z dynastii Partów i Sasannidów |
| Hoszedar | (pr n) Jeden z przyszłych Soszjantów, zbawicieli, zobacz Uszedar. |
| Hoszedarma | (pr n) Jeden z przyszłych Soszjantów, zbawicieli, zobacz Uszedarmah |
| Hukairya | Zobacz Hara |
| Hutaosa (Av.), Hutos (MP) | (pr n) Żona króla Wisztaspy i matka Esfandiara. (Av. asoatuh . Odpowiednik MP to „Hutos”. (Var: Hutosh, Hutoš, Khodus.) |
| Hwow (MP), Hvovi (Av.) | (pr n) Żona Zaratusztry (var: Hwowi) |
| Hvova (Av.) | Nazwisko rodowe Fraszostary, Dżamaspy i kilku innych mitycznych postaci (Var: Hwowa) |
I
| Ilm-i Khshnoom | Ruch okultystyczny wśród Parsów, będący pod silnym wpływem teozofii i pseudo-zoroastryjskiej sekty Azar Kayvani . (Var: Ilme-Khshnoom, Ilm-e-Khshnoom) |
|---|---|
| Indar (MP), Indra (Av.) | Imię demona (daeva). (Var: sanskr. „Indra”) głównym zajęciem jest odciąganie myśli ludzi od cnotliwych czynów i nakłonienie ich do porzucenia świętej koszuli i pasa, |
| Iraj (MP) | Syn Faridoona, patrz „Airika” |
| Iranszah (os.) | Najstarszy święty ogień (Atasz Bahram) w Indiach, obecnie w Udvada. |
| Isadvastar (MP), Isat-Vastra (Av) | (pr n) syn Zaratusztry. (Var: Av. artsAW-Tasi ; MP: Isat-vastar, Isadwastar) |
Zaratusztrianie 