ZAND-AKASIH (WIELKI BUNDAHISZN)

WIELKI BUNDAHISZN

końcowy fragment rozdziału XXIII i rozdział XXIV w całości

Publikujemy dość długi tekst o końcu czasów opisywany przez księgi Zaratusztriańskie. Tekst składa się z kilku części. Jeśli chcesz zapoznać się szybko jedynie z wizją zaratusztrian to na początku w I. części umieszczone jest krótkie streszczenie opisujące jak to wygląda. W części II. znajduje się tłumaczenie oryginalnego tekstu z okresu Pahlavi z księgi pod tytułem „Wielki Bundahiszn” W części III. znajduje się analiza elementów zapożyczonych wyraźnie przez religię chrześcijańską i przypuszczalne drogi i źrodła przepływu tych ideii. Pokazujemy poza podobieństwami także zasadnicze różnice i w tych wizjach, a także możliwe pryczyny odrzucenia niektórych wątków przez eschatologię chrześcijańską. Część IV dla wnikliwych, poszerzone analizy etymologiczne i występowanie pojęcia Fraszokereti „Odnowa Świata” w księgach zaratusztriańskich, oraz noty biograficzne i podstawowa bibliografia tematu. Temat jest tak obszerny, że siłą rzeczy jest opracowaniem i tak skrótowym i pobieżnym, więc jest jedynie przyczynkiem do problemu, którym zajmują się uczeni na całym świecie.

CZĘŚĆ I.

Eschatologiczny termin odnoszący się do ostatecznego odnowienia i przemienienia wszelkiego stworzenia Ahura Mazdy po tym, jak Zło (Aryman) zostanie całkowicie pokonane na końcu czasów. Odpowiednik i zapewne pierwowzór pojęcia Sądu Ostatecznego w religii chrześcijańskiej. W dosłownym tłumaczeniu: Tworzenie doskonałego i wspaniałego.

GŁÓWNE TEZY w religii zaratusztriańskiej:

(1) dobro ostatecznie zwycięży nad złem;(2) stworzenie było w początkowym zamiarze boga i w chwili stworzenia doskonale dobre, ale następnie zostało zepsute przez zło; (3) świat zostanie ostatecznie przywrócony do doskonałości, którą miał w czasie stworzenia i ulepszony ostatecznie; (4) „zbawienie jednostki zależy od sumy myśli, słów i czynów [tej osoby] i żadna boska istota nie może dokonać interwencji, ze współczucia lub kaprysu, aby to zmienić”. Tak więc każdy człowiek ponosi odpowiedzialność za los swojej duszy i ducha i jednocześnie ponosi odpowiedzialność za los świata.

STRESZCZENIE ZARATUSZTRIAŃSKIEJ
WIZJI KOŃCA CZASÓW

Życie pośmiertne

Dusze ludzi po śmierci tracą do dnia FRASZOKERETI (sądu) swoją cielesność i wędrują przez „Most Rozdzielenia” (Czinwat peretu), gdzie następuje swoista konfrontacja duszy człowieka (urwan) z jego sumieniem(daena): myślami, słowami i uczynkami zgromadzonymi w czasie życia ziemskiego. Z Czinwat trafiają do otchłani Arymana „Domu Kłamstwa”, czyśćca lub świata Ahura Mazdy:„Domu Pieśni” zwanego też „Domem Dobrej Myśli”, którego Bóg był Pierwszym Mieszkańcem. Ahura Mazda doskonale wie, co która istota uczyniła i powiedziała w swoim życiu jawnie bądź w skrytości. Według późniejszych niż Gathy pism, na Moście Czinwat, u wrót nieba, stoi Rasznu, który dzierży w swoich rękach szale sprawiedliwości, na których są ważone dobre i złe uczynki, myśli i słowa. Zgodnie z Gathami, Hymnami Zaratusztry, gdy dobro przeważa nad złem w życiu danej duszy -trafia ona do Domu Pieśni, gdzie może spokojnie oczekiwać na dzień Fraszokereti, kiedy to z powrotem uzyska cielesność i wróci na ziemię, aby powiększyć grono „sprawiedliwych”(Aszawan). Gdy zło przeważa nad dobrem – dusza spada z Mostu Rozdzielenia w otchłań, gdzie będzie cierpiała długi czas żyć będzie w niedoli, ciemności i rozpaczy, w Domu Najgorszej Myśli. Gdy szale się doskonale równoważą -dusza trafia do krainy umarłych, stając się szarym cieniem, nie mogącym czuć radości ani smutku.

Saoszjant (Mesjasz)

Sama idea nadejścia Saoszjanta jest tylko w Gatach zasygnalizowana, Zaratusztra mówi nam, że każdy człowiek walcząc ze złem staje się jednym z wielu saoszjantów. Dopiero w dalszych częściach Awesty jego idea zostaje rozwinięta. Mówi się o kilku wielkich Saoszjantach w dziejach ludzkości a ostatni ma pojawić się w dniach Fraszokereti – Odnowienia Świata.

Zmartwychwstanie, sąd, nieśmiertelność (Fraszokereti)

Wszyscy ludzie, którzy kiedykolwiek żyli, mają zmartwychwstać: zarówno ci sprawiedliwijaki skalani. Rozpoznają znajomych, krewnych, rodziców i dzieci. Podczas Fraszokereti wszyscy ujrzą swoje uczynki, dobre i złe.Następnie Atar (ogień święty) stopi metal wzgórz i gór, a spłynie on na ziemię jak rzeka. Cała ludzkość -zarówno żywi, jak i zmartwychwstali -będzie musiała przedzierać się przez rzekę płynnego metalu. Dla prawych (w j. awestyjskim „Aszawan”) będzie to jak rzeka ciepłego mleka, podczas gdy niegodziwcom (dregwant) roztopiony metal wypali z ich ciał i dusz resztę ich zła i zostaną w ten sposób oczyszczeni.Ta rzeka metalu spłynie do otchłani.Ludzie otrzymają swoje wieczne ciało, a świat zostanie odnowiony i udoskonalony już na zawsze. Drudż –Oszustwo będzie ostatecznie pokonane i odejdzie skąd przyszło (zostanie przemienione), a Angra Majniu utraci wszelką moc. Nie będzie już śmierci, a Czas przestanie biec. Odtąd ludzkość stanie się podobna do Amesza Spentów.

Charakterystycznym aspektem eschatologii zaratusztrianizmu jest to, że zło czyniący ludzie po swej śmierci zostaną ukarani ale nie tyle przez siłę wyższą, lecz tak naprawdę sami siebie ukarzą złem swych myśli, słów i uczynków z czasów życia ziemskiego – i ich wybór sprawi że sami pójdą cierpieć do Domu Kłamstwa. Jednak ostatecznie Ahura Mazda nie odda Złu i Zniszczeniu żadnego człowieka. W Domu Kłamstwa poniosą źli ludzie karę za swe postępowanie, następnie w Fraszokereti (Dniu Sądu Ostatecznego) boleśnie zapłacą resztę „rachunku” i jednocześnie Boskim Ogniem zostaną oczyszczeni. Ahura Mazda jest Sprawiedliwy – i zarazem jest Bogiem Życia i Dobra, nie zaś Bogiem Śmierci. Nie odda nikogo zniszczeniu.

część druga na następnej stronie

(końcowy fragment rozdziału XXIII i rozdział XXIV w całości)