Manthra mądrej sprawiedliwości
Khorda Awesta – Nijajeszes – litanie
- Wszystkie dobre myśli, dobre słowa, dobre uczynki, są wynikiem działania „dobrej inteligencji”.
- Wszystkie złe myśli, złe słowa, złe uczynki, są wynikiem działania „złej inteligencji”.
- Wszystkie dobre myśli, dobre słowa, dobre uczynki prowadzą „do realizacji najlepszej egzystencji i kosmicznego ładu”.
- Wszystkie złe myśli, złe słowa, złe uczynki prowadzą „do miejsca najgorszej egzystencji i chaosu”.
- Zatem wszystkimi dobrymi myślami, dobrymi słowami, dobrymi czynami tworzysz „miejsce dla wszystkich najlepsze”.
- Zatem jest to oczywista droga dla sprawiedliwego.
Bardzo ciekawa manthra, tłumaczona by oddać całą filozofię Zaratusztry na kilka sposobów. Ująłem w cudzysłowy zwroty tłumaczone alternatywnie. Te różne tłumaczenia są wynikiem specyfiki języka awestyjskiego, nie wdając się w szczegóły etymologiczne zostały stworzone tak by w jednym zwrocie sformułować często kilka przesłań i nie mnożyć słów by łatwiej było się tego nauczyć.
Dlatego zwrot „dobra inteligencja” ma trzy znaczenia:
- Intencja, Mądrość Boża stająca się udziałem człowieka
- Nieuszkodzona inteligencja i mądrość jednostki, człowieka
- Właściwy, poprawny, bezbłędny, sposób rozumowania
Odwrotność czyli „zła inteligencja” oznacza:
- Intencję kłamstwo Złego Ducha, narzuconą człowiekowi
- Uszkodzoną inteligencję i głupotę człowieka
- Niewłaściwy, niepoprawny, błędny i zakłamany sposób rozumowania
Dlatego w mantrze jest zawarty, jak widać, złożony przekaz mówiący o tym jakie jest źródło naszego postępowania i skąd się bierze. Może być wynikiem przyjęcia Mądrości Bożej lub dania posłuchu Złej mocy, to której stronie damy posłuch z kolei zależy czy pozwolimy się którejś z tych mocy zagnieździć w naszych duszach i umyśle. Konsekwencją dania posłuchu Złej Mocy będzie upośledzenie naszej inteligencji i mądrości. Stąd czasami dziwimy się, że ktoś nie przyjmuje logicznych argumentów jakby jego inteligencja i mądrość zanikła, jakby oślepł mentalnie. – Rozum mu odjęło czy co? – Pytamy czasem – mając do czynienia ze złym uczynkiem, hejtem, brakiem logiki, którą taki człowiek zastępuje obelgami. Zło podszeptuje mu, że musi wygrać za wszelką cenę, kłamiąc, niszcząc, opluwając. Aeszma – demon gniewu podsyca dewastuje jego inteligencję. Pewnie mieliście do czynienia z takimi przypadkami.
W kolejnych dwóch wersach dowiadujemy się do czego to prowadzi. W pierwszym przypadku przyczyniamy się do świadomej realizacji zamysłu boga zbudowania lepszego świata i kosmosu zarówno tutaj na ziemi w życiu doczesnym, jak i po śmierci bo dostąpimy możliwości wejścia do Domu Pieśni Mazdy Ahury, a po odnowie świata Fraszokereti będziemy egzystować w świecie pozbawionym zła. Stąd w uproszczonych starszych tłumaczeniach dobro prowadzi nas do „Raju” i odwrotnie zło do swoistego „Piekła”
Przedostatni wers mówi o tym, że nasze dobre działania mają moc stworzenia najlepszej egzystencji teraz i po śmierci nie tylko dla nas ale i dla innych. Możemy stworzyć raj na ziemi, albo ziemskie piekło dla siebie i innych. Sami też budujemy sobie raj albo piekło po śmierci.
Ostatni wers mówi – jeśli to sobie uświadomisz, to będziesz wiedział jak postępować. Jeśli będziesz sprawiedliwym człowiekiem ta prawda będzie dla ciebie oczywista, ale nie będzie ona przekazem dla nieuczciwego. Bycie prawym, jest jednym z warunków twojego losu.
Serdeczne podziękowania dla Jakub Olszewski za kreatywne podejście i pomoc w tłumaczeniu.
Tekst awestyjski w transkrypcji fonetycznej
VĪSPA HUMATA
Łiispa humata, łiispa hukta, łiispa hwarszta, baodoo-warszta,
łiispa dushmata, łiispa duzhuukta, łiispa duzhwarszta, nooit
baodhoo-warszta. łiispa humata, łiispa hukta, łiispa hwarszta
wahisztem anguim aszaeeta. Łiispa duszmata, łiispa duuzhukta,
łiispa duzhwarszta, aczisztem anguim aszaeeta. Łiispanaamcza
humatanaam huuktanaam hwarsztanaam wahiszta angui; aaat
hacza czitrem aszaone.
Zaratusztrianie 